Speciale kwaliteiten

Koudgewalste kwaliteiten met een hoge rekgrens voor koudvervormen
Onder druk van met name de automobielindustrie om te komen tot lichtere constructies, zijn er tegenwoordig koudgewalste staalkwaliteiten beschikbaar, die een goede vervormbaarheid com­ bineren met een hogere sterkte dan de gangbare koudgewalste kwaliteiten volgens EN 10130. De in dit hoofdstuk genoemde kwaliteiten zijn vooralsnog niet uit voorraad leverbaar. Mogelijke afmetingen, afnamehoeveelheden en levertijden op aanvraag.

Koudgewalste microgelegeerde kwaliteiten voor koudvervormen
Deze kwaliteiten, die onder andere zijn vastgelegd in EN 10268 (koudgewalste platte producten gemaakt van microgeleerde staalsoorten met een hoge vloeigrens voor koudvervormen), wor­ den gekenmerkt door een goede vervormbaarheid met een, in relatie tot die vervormbaarheid, hoge rekgrens. Deze combinatie wordt met name bereikt door een laag percentage koolstof in combinatie met een fijnkorrelige structuur.

Deze HSLA stalen worden als volgt geregistreerd HCxxxLA (xxx staat voor vloeigrens). De technische gegevens van deze kwaliteiten staan in tabel 7 op pagina 108.

Deze kwaliteiten zijn ook verkrijgbaar in een sendzimir verzinkte uitvoering en zijn als zodanig vastgelegd in EN 10346.

Koudgewalst staal met bake hardening effect
Bij deze staalkwaliteiten, die onder andere zijn vastgelegd in EN 10268, neemt de rekgrens door een warmtebehandeling, die qua temperatuur overeenkomt met het moffelen van een laklaag, substantieel toe. Het effect berust op de uitscheiding van koolstofatomen (verouderingseffect). Het voordeel van deze kwaliteiten is dat voor de fabricage van producten door bijvoorbeeld strekken of dieptrekken, uitgegaan kan worden van een relatief zachte en goed vervormbare toestand. De sterkte toename wordt zo enerzijds verkregen door de optredende versteviging, anderzijds door het bake hardening effect. Door de warmtebehandeling neemt de rekgrens minimaal met 40 N/mm2 toe. Deze kwaliteiten worden toegepast in de automobielindustrie, bijvoorbeeld voor de motorkap.

Deze bake hardening stalen worden als volgt geregistreerd HCxxxB (xxx staat voor vloeigrens) Deze kwaliteiten zijn ook verkrijgbaar in een sendzimir verzinkte uitvoering en zijn als zodanig vastgelegd in EN 10346.

Koudgewalst met fosfor gelegeerd staal
De sterkte van deze kwaliteiten wordt enerzijds verkregen door een verhoogd percentage fosfor, anderzijds door een fijnkorrelige structuur. De kwaliteiten zijn onder andere vastgelegd in EN 10268.

Deze Rephos stalen worden als volgt geregistreerd HCxxxP (xxx staat voor vloeigrens).

Koudgewalst Interstitial Free HS staal
Naast de hoge zuiverheid o.a. met een vacuümbehandeling wordt het staal grondig ontdaan van kleine hoeveelheden koolstof, wordt een verhoogde sterkte gerealiseerd door een kleine toevoeging van fosfor en mangaan.

Daardoor zijn deze groep staalsoorten de best vervormbare hoge sterkte stalen, waarbij ver­ vormbaarheid een belangrijkere rol speelt dan de sterkte. Deze staalsoorten worden met name toegepast voor complexe onderdelen waar, door een kleine verhoging van de vloeigrens, toch een wanddiktereductie mogelijk is. De kwaliteiten zijn onder andere vastgelegd in EN 10268.

Deze IF­HS stalen worden als volgt geregistreerd HCxxxY (xxx staat voor vloeigrens).

Deze kwaliteiten zijn ook verkrijgbaar in een thermisch verzinkte uitvoering en zijn als zodanig vastgelegd in EN 10346.

Koudgewalst Dual Phase staal
Deze staalsoorten bestaan uit ferritisch staal waarin als het ware kleine eilandjes marten­ sitisch staal zijn gevormd. Deze martensitische gebieden resulteren in een uitstekende versteviging van het staal, dat wil zeggen: toename van de sterkte bij vervorming. Daarmee wordt een hogere treksterkte verkregen dan met andere staalsoorten met vergelijkbare vloeigrens het geval is.

Door de hoge mate van versteviging en goede vervormbaarheid zijn de DP staalsoorten vooral geschikt voor toepassingen waarbij energie geabsorbeerd moet worden zoals in sommige onderdelen van auto’s. De complexe composietachtige samenstelling van het materiaal maakt de verwerking ingewikkelder. De eindgebruiker moet maatregelen nemen om er voor te zorgen dat de microstructuur van het aangeleverde staal door de bewerking niet verandert.

De kwaliteiten zijn onder andere vastgelegd in EN 10336. De DP staalsoorten worden als volgt geregistreerd HCTxxxX (xxx staat voor vloeigrens).

Diverse Speciale Koudgewalste staalsoorten
C­MN, koolstof­mangaan sterkte stalen, met hoge niveaus koolstof en mangaan, materiaal met hoge sterkte maar wel brosser.

TRIP stalen, Transformation Induced Plasticity hetgeen betekent dat een combinatie van hogere vervormbaarheid en hogere sterkte wordt bereikt door een faseovergang of transformatie tijdens vervorming.

TWIP stalen, één van de meest recentste ontwikkelingen. Dit staal bevat een grote hoeveelheid mangaan, waardoor een zeer hoge sterkte gecombineerd wordt met een ongekende vervorm­ baarheid.