Gereedschapmateriaal voor het vervormen van roestvast staal

De keuze van het gereedschapmateriaal speelt een belangrijke rol bij het vervormen van
roestvast staal. In de eerste plaats zullen gereedschappen goed onderhouden en schoon
moeten zijn. Er moet voor gewaakt worden dat tijdens het bewerken van roestvast staal geen
verontreinigingen in het oppervlak gedrukt worden. In het oppervlak gedrukte verontreinigingen
kunnen gemakkelijk tot corrosie leiden. Het komt helaas van tijd tot tijd voor dat door contaminatie van ijzerdeeltjes, afkomstig van vervuilde gereedschappen, roestvast stalen oppervlakken,
bijvoorbeeld op en rond buigingen, roestvorming vertonen, terwijl het overige oppervlak in
perfecte staat is.
In de tweede plaats moet rekening gehouden worden met de grotere neiging tot aanladen van
vooral austenitisch roestvast staal in combinatie met een stalen gereedschap. Aanladen leidt
tot een aantal ongewenste effecten, zoals verruwing van het gereedschapsoppervlak en
daarmee tot beschadiging van het product en de mogelijkheid dat aangeladen deeltjes uitbreken
en daarmee het gereedschapsoppervlak beschadigen. Worden deze deeltjes vervolgens
in het productoppervlak gedrukt, dan kan dat weer aanleiding zijn tot het ontstaan van corrosie.
Bij dieptrekken kan aanladen ook nog leiden tot scheuren van de producten en zelfs tot een
aanzienlijke beschadiging van het gereedschap.
Om de geschetste mogelijke problemen het hoofd te bieden zijn tal van oplossingen mogelijk.
Bijvoorbeeld:
• Gereedschappen voor het verwerken van roestvast staal niet voor andere materialen
gebruiken en zeker niet voor ongelegeerd of laaggelegeerd staal.
Dit om het risico van contaminatie met ijzerdeeltjes zo klein mogelijk te maken;
• Met name buiggereedschappen kunnen, na gereinigd te zijn, met bepaalde tapes afgeplakt
worden, waardoor metaal-metaal contact vermeden wordt en dus het risico op aanladen
en contaminatie tot een minimum beperkt blijft;
• Om aanladen tegen te gaan kunnen gereedschappen ook voorzien worden van een deklaag.
Buiggereedschappen voor roestvast staal worden veelvuldig gemaakt van het veredelstaal
42CrMo4 +QT, dat vervolgens genitreerd wordt. Ook lagen als titaannitride (op te brengen
door pvd-proces) of chroom (galvanische behandeling) vinden toepassing;
• Een gereedschapmateriaal kiezen waarop roestvast staal weinig neiging tot
aanladen vertoont.
Zo worden dieptrekmatrijzen voor niet te grote series wel gemaakt van aluminiumbrons en voor
grote series van hardmetaal;
• Het productmateriaal voorzien van een beschermfolie. Een dergelijke folie gaat zowel
beschadigingen als aanladen en contaminatie tegen. De folie wordt pas verwijderd nadat
het product gevormd is.